Хутбаи оташини Имом Ҳусайн(рз) ба лашкари Язид
Матни хутбаи аввал:
أَيُّهَا النَّاسُ اسْمَعُوا قَوْلِي وَ لَا تَعْجَلُوا حَتَّى أَعِظَكُمْ بِمَا يَحِقُّ لَكُمْ عَلَيَّ وَ حَتَّى أُعْذِرَ إِلَيْكُمْ فَإِنْ أَعْطَيْتُمُونِي النَّصَفَ كُنْتُمْ بِذَلِكَ أَسْعَدَ وَ إِنْ لَمْ تُعْطُونِي النَّصَفَ مِنْ أَنْفُسِكُمْ فَأَجْمِعُوا رَأْيَكُمْ ثُمَّ لا يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَيَّ وَ لا تُنْظِرُونِ إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتابَ وَ هُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ
ثُمَّ حَمِدَ اللهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ وَ ذَكَرَ اللهَ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ وَ صَلَّى عَلَى النَّبِيِّ (ص) وَ عَلَى مَلَائِكَةِ اللهِ وَ أَنْبِيَائِهِ فَلَمْ يُسْمَعْ مُتَكَلِّمٌ قَطُّ قَبْلَهُ وَ لَا بَعْدَهُ أَبْلَغُ فِي مَنْطِقٍ مِنْهُ ثُمَّ قَالَ أَمَّا بَعْدُ فَانْسُبُونِي فَانْظُرُوا مَنْ أَنَا ثُمَّ ارْجِعُوا إِلَى أَنْفُسِكُمْ وَ عَاتِبُوهَا فَانْظُرُوا هَلْ يَصْلُحُ لَكُمْ قَتْلِي وَ انْتِهَاكُ حُرْمَتِي أَ لَسْتُ ابْنَ بِنْتِ نَبِيِّكُمْ وَ ابْنَ وَصِيِّهِ وَ ابْنِ عَمِّهِ وَ أَوَّلِ الْمُؤْمِنِينَ الْمُصَدِّقِ لِرَسُولِ اللهِ بِمَا جَاءَ بِهِ مِنْ عِنْدِ رَبِّهِ أَ وَ لَيْسَ حَمْزَةُ سَيِّدُ الشُّهَدَاءِ عَمِّي أَ وَ لَيْسَ جَعْفَرٌ الطَّيَّارُ فِي الْجَنَّةِ بِجِنَاحَيْنِ عَمِّي
أَ وَ لَمْ يَبْلُغْكُمْ مَا قَالَ رَسُولُ اللهِ لِي وَ لِأَخِي هَذَانِ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَإِنْ صَدَّقْتُمُونِي بِمَا أَقُولُ وَ هُوَ الْحَقُّ وَ اللهِ مَا تَعَمَّدْتُ كَذِباً مُنْذُ عَلِمْتُ أَنَّ اللهَ يَمْقُتُ عَلَيْهِ أَهْلَهُ وَ إِنْ كَذَّبْتُمُونِي فَإِنَّ فِيكُمْ مَنْ لَوْ سَأَلْتُمُوهُ عَنْ ذَلِكَ أَخْبَرَكُمْ سَلُوا جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللهِ الْأَنْصَارِيَّ وَ أَبَا سَعِيدٍ الْخُدْرِيَّ وَ سَهْلَ بْنَ سَعْدٍ السَّاعِدِيَّ وَ زَيْدَ بْنَ أَرْقَمَ وَ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يُخْبِرُوكُمْ أَنَّهُمْ سَمِعُوا هَذِهِ الْمَقَالَةَ مِنْ رَسُولِ اللهِ ص لِي وَ لِأَخِي أَ مَا فِي هَذَا حَاجِزٌ لَكُمْ عَنْ سَفْكِ دَمِي
فَقَالَ لَهُ شِمْرُ بْنُ ذِي الْجَوْشَنِ هُوَ يَعْبُدُ اللهَ عَلى حَرْفٍ إِنْ كَانَ يَدْرِي مَا تَقَوَّلَ فَقَالَ لَهُ حَبِيبُ بْنُ مُظَاهِرٍ وَ اللَهِ إِنِّي لَأَرَاكَ تَعْبُدُ اللهَ عَلَى سَبْعِينَ حَرْفاً وَ أَنَا أَشْهَدُ أَنَّكَ صَادِقٌ مَا تَدْرِي مَا يَقُولُ قَدْ طَبَعَ اللهُ عَلَى قَلْبِكَ
ثُمَّ قَالَ لَهُمُ الْحُسَيْنُ ع فَإِنْ كُنْتُمْ فِي شَكٍّ مِنْ هَذَا أَ فَتَشُكُّونَ أَنِّي ابْنُ بِنْتِ نَبِيِّكُمْ فَوَ اللهِ مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ ابْنُ بِنْتِ نَبِيٍّ غَيْرِي فِيكُمْ وَ لَا فِي غَيْرِكُمْ وَيْحَكُمْ أَ تَطْلُبُونِّي بِقَتِيلٍ مِنْكُمْ قَتَلْتُهُ أَوْ مَالٍ لَكُمُ اسْتَهْلَكْتُهُ أَوْ بِقِصَاصِ جِرَاحَةٍ فَأَخَذُوا لَا يُكَلِّمُونَهُ
فَنَادَى يَا شَبَثَ بْنَ رِبْعِيٍّ يَا حَجَّارَ بْنَ أَبْجَرَ يَا قَيْسَ بْنَ الْأَشْعَثِ يَا يَزِيدَ بْنَ الْحَارِثِ أَ لَمْ تَكْتُبُوا إِلَيَّ أَنْ قَدْ أَيْنَعَتِ الثِّمَارُ وَ اخْضَرَّ الْجَنَابُ وَ إِنَّمَا تَقْدَمُ عَلَى جُنْدٍ لَكَ مُجَنَّدٍ
فَقَالَ لَهُ قَيْسُ بْنُ الْأَشْعَثِ مَا نَدْرِي مَا تَقُولُ وَ لَكِنِ انْزِلْ عَلَى حُكْمِ بَنِي عَمِّكَ فَإِنَّهُمْ لَمْ يُرُوكَ إِلَّا مَا تُحِبُّ فَقَالَ لَهُ الْحُسَيْنُ لَا وَ اللهِ لَا أُعْطِيكُمْ بِيَدِي إِعْطَاءَ الذَّلِيلِ وَ لَا أَفِرُّ فِرَارَ الْعَبِيدِ
ثُمَّ نَادَى يَا عِبَادَ اللهِ إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَ رَبِّكُمْ أَنْ تَرْجُمُونِ أَعُوذُ بِرَبِّي وَ رَبِّكُمْ مِنْ كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسابِ.[1]
Тарҷума:
Эй гурӯҳи мардӯм! Гӯфтори маро шунавед ва шитоб накунед, то шуморо ба ончи ҳаққи шумо бар ман аст панд диҳам, ва далел ва узри хӯдро бар шумо ошкор кунам. Пас, агар инсоф пеша кунед, саодатманд хоҳед шуд ва агар инсоф накунед, нек бингаред ва ҳӯшёр бошед, то аз кори хӯд пӯшаймон нашавед, сипас дар бораи ман ончӣ хоҳед анҷом диҳед ва мӯҳлатам надиҳед, ҳамоно сарвари ман он Худое аст, ки Қуръонро фурӯ фиристод ва Ӯст сарпараст ва ёвари мардӯмони шоиста!
Сипас ҳамд ва санои Парвардигорро ба ҷо овард, ва ба ончӣ шоиста буд, аз Ӯ ёд кард ва бар пайғамбари Худо (с) ва Фариштагонаш ва пайғамбарон дурӯд фиристод. Аз ҳеҷ суханваре пеш аз Ӯ ва на пас аз он ҳазрат, ҳамчунин сӯханоне балиғтару расотар аз суханони Ӯ шунида нашуда, сипас ҳазрат фармӯд: аммо баъд, пас насаб ва нажоди маро бисанҷеду бибинед ман кӣ ҳастам?
Сипас ба хӯд биёеду хӯдро сарзаниш кунед ва бингаред, оё куштани ман ва даридани пардаи ҳӯрматам барои шумо сазовор аст?
Оё ман писари дӯхтари Пайғамбари шумо ва фарзанди ҷойнишини Ӯ нестам?
Он кас ки писарамаки Расули Худо ва аввалин кас буд, ки Расули Худо(с)-ро дар ончӣ аз ҷониби Парвардигораш оварда буд тасдиқ кард?
Оё Ҳамзаи сайидушшуҳадо амаки ман нест?
Оё Ҷаъфар ибни Абитолиб, ки бо ду бол дар биҳишт парвоз кунад, амаки ман нест?
Оё ба шумо нарасидааст, ончи Расули Худо (с) дар бораи ману бародарам фармӯд: Ин ду(набераи ман) сарвараони ҷавонони аҳли биҳишт ҳастанд?
Пас агар тасдиқи сухани маро бикунед, ҳақ ҳамон аст. Ба Худо савганд аз рӯзе, ки донистаам, Худованд дурӯғгӯро дӯшман дорад, дурӯғ нагӯфтаам. Агар ба дурӯғам нисбат диҳед, пас ҳамоно дар миёни шумо касоне ҳастанд, ки агар аз онон бипурсед шуморо ба ончӣ ман гӯфтам огоҳӣ диҳанд. Бипурсед аз саҳобагони Расули Худо, ки ҳанӯз зиндаанд; Ҷобир ибни Абдуллоҳи Ансорӣ(рз), Абусаиди Хидрӣ(рз), Саҳл ибни Саъди Соидӣ(рз), Зайд ибни Арқам(рз) ва Анас Молик(рз) то ба шумо огоҳӣ диҳанд, ки ин гуфторро аз Пайғамбар (с) дар бораи ман ва бародарам шунидаанд. Оё ин ҳадиси Расули Худо (с) аз рехтани хӯни ман пешгирӣ намекунад?
Шимр ибни Зилҷавшан аз лашкари дӯшман гӯфт: Ӯ (Ҳусейн)Худоро ба зоҳир мепарастад (киноя аз инки Худоро фақат бо забон мепарастад) ва намедонад, ки чӣ мегӯяд. Ҳабиб ибни Мазоҳир саҳобаи бузӯрг ба Шимр гӯфт: ба Худо ман туро чунин мебинам, ки бар дурӯғ Худоро парастиш мекунӣ, ва ман гувоҳӣ диҳам, ки ту баростӣ намедонӣ мегӯӣ, ки Ӯ(Ҳусейн) чӣ мегӯяд, Худо дили туро (аз пазириши сӯхани ҳақ) мӯҳр(қулф) кардааст.[2]
Сипас Ҳусейн(рз) фармӯд: агар дар ин сӯхан ҳам шак доред, оё дар ин низ шак доред, ки ман писари духтари Пайғамбар шумо ҳастам?
Ба Худо дар миёни машриқу мағриб писари духтари пайғамбаре мақомаш монанди ман нест, чӣ дар миёни шумо ва чӣ дар ғайри шумо!
Вой бар шумо! Оё ман касе аз шуморо кӯштаам, ки хӯни Ӯро аз ман мехоҳед?
Ё моле аз шуморо хӯрдаам?
Ё қасоси ҷароҳатеро аз ман мехоҳед?
Ҳама хомӯш монданд.
Пас аз он, Ҳусейн(рз) фарёд зад: Эй Шабас ибни Рубъӣ, ва эй Ҳаҷҷор ибни Абҷар, ва эй Қайс ибни Ашъас, ва эй Язид ибни Ҳорис, оё шумо набудед ба ман нома навиштед: ки меваҳо расида ва боғҳо сарсабз шудаанду ту бар лашкаре омодаи ёрӣ вокунандаат ворид хоҳӣ шуд?
Қайс ибни Ашъас гӯфт: Мо намедонем ту чӣ мегӯӣ ва барои даъватат нома нанавиштем. Аммо ба байъат ва ҳукми писарамӯят(Язид) таслим шав ; зеро ки Ӯ чизе ғайр аз ончи ту дӯст дорӣ, дар бораи ту анҷом нахоҳанд дод!?
Ҳусейн(рз) фармӯд: На ба Худо, на дасти хорӣ ба шумо хоҳам дод, ва на монанди бардагон фирор хоҳам намуд, сипас фармӯд: Эй бандагони Худо! ҳамоно ман ба Парвардигори хӯд ва Парвардигори шумо паноҳ мебарам аз инки озоре ба ман бирасонед, ба Парвардигори хӯд ва Парвардигори шумо паноҳ мебарам аз ҳар саркаше ки ба рӯзи ҷазо имон наёварад!
Хутбаи дуввум
Аллома Маҷлисӣ ба нақл аз Маноқиби Ибни Шаҳрошӯб хутбаи дигареро аз Имом Ҳусейн(рз) хитоб ба сипоҳи Умар ибни Саъд дар рӯзи Ошӯро нақл кардааст:
Имом Ҳусейн(рз) ки хитоб ба лашкари дӯшман фармӯд: Шумо сӯхани маро гӯш намедиҳед; чунки шикамҳоятон аз моли ҳаром пӯр шуда ва бар дилҳоятон мӯҳри гӯмроҳӣ зада шудааст.
[1] Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, ҷ.45, саҳ.9
[2] Таърихи Табарӣ, ҷ.5, саҳ425
